Forza Faire Gemeente!
167 Fiere Vlaamse gemeenten en steden maken opnieuw een vuist voor lokaal, ecologisch én fair(trade) engagement
17 april 2025
- 167 Faire Gemeenten hernieuwen hun titel en zetten de komende twee jaar hun schouders mee onder de campagne.
- 18 gemeentebesturen vernieuwen de titel (voorlopig) niet.
- Meer dan 20 jaar na de uitreiking van de eerste titel, voelt het Vlaamse Faire Gemeente netwerk zich gesterkt om zich lokaal te blijven engageren voor duurzaam en fair handelen.
Vlaanderen maakt opnieuw een vuist voor lokaal, ecologisch én fair(trade) engagement. Zo blijkt uit de Fair-O-Meter, de tweejaarlijkse zelfevaluatie van de ‘Faire Gemeente’ campagne, die in Vlaanderen wordt ondersteund door Rikolto, Oxfam België, 11.11.11 en Fairtrade Belgium. Dit jaar vulden 167 Faire Gemeenten de zelfevaluatie in, een krachtig signaal dat engagement voor eerlijke handel en duurzaamheid hoog op de lokale agenda blijft staan. Politici, ambtenaren en vrijwilligers blijven de krachten bundelen om de zes criteria van de campagne – die wereldwijd al meer dan 2000 gemeenten en steden telt – ook in Vlaanderen waar te maken. De resultaten van de Fair-O-Meter vind je hier terug (onderaan de pagina) en hier kan je opzoeken per Fiere Faire Gemeente. Toch is er ook tegenwind: 18 Vlaamse gemeenten bevestigden hun titel (nog) niet: een beslissing van de recent verkozen gemeentebesturen. Sommigen laten de deur nog op een kier, terwijl anderen (Ninove) de titel openlijk naar de prullenmand verwijzen, kiezen voor een eigen invulling van lokaal fair engagement, of door besparingen hun beleid heroriënteren. Zo blijft de Fair-O-Meter een belangrijke barometer, ook voor het verder verfijnen en versterken van het Faire Gemeente netwerk. Anno 2025 is de werking springlevend en blijft ze inspireren. De Faire Gemeente coördinatie alsook de 4 partnerorganisaties voelen zich dan ook gesterkt om samen met de vrijwilligers, ambtenaren en verkozenen uit de 167 Faire Gemeenten en steden te blijven bouwen aan een eerlijke toekomst – zowel voor de witloofboer om de hoek als de koffieboer in Latijns-Amerika. Een sterke boodschap die op 24 april met kracht wordt bijgezet bij de inhuldiging van de titels in het Vlaams Parlement.
Na meer dan 20 jaar Faire Gemeente blijven 167 Vlaamse gemeenten zich inzetten voor een lokaal, ecologisch en fair beleid. Dat leert ons de Fair-O-Meter, de tweejaarlijkse vragenlijst waarmee gemeenten en steden hun titel herbevestigen. De vragenlijst peilt naar de zes ‘Faire Gemeente’ criteria zoals het engagement van het lokale bestuur voor een Fair Trade aankoopbeleid, de samenwerking met lokale middenstand, verenigingen en scholen, de sensibilisering van burgers, de ondersteuning van vrijwilligers en de aandacht voor duurzame lokale voeding.
De verkiezingen van oktober 2024 maakten deze Fair-O-Meter extra spannend: ‘Deze editie van de Fair-O-Meter was een belangrijke test voor het Faire Gemeente netwerk,’ stelt Bianca De Wolf, coördinator van de campagne. ‘Het is immers de eerste na de lokale verkiezingen die het politieke landschap in verschillende gemeenten hebben hertekend. We zijn dan ook des te trotser dat de Faire Gemeente-werking het in 167 gemeenten heeft gehaald, dankzij de inzet van lokale mandatarissen, ambtenaren en vrijwilligers.’
‘We zijn heel trots dat de Faire Gemeente-werking het in 167 gemeenten heeft gehaald na de verkiezingen van oktober 2024, dankzij de inzet van lokale besturen, ambtenaren en vrijwilligers’ - Bianca De Wolf, coördinator van de Faire Gemeente campagne
18 gemeenten hernieuwen titel (voorlopig) niet
Toch hebben 18 voormalige Faire Gemeentebesturen hun Fair-O-Meter niet ingevuld. Het gaat om de gemeentebesturen in Avelgem, Harelbeke, Hechtel-Eksel, Heusden-Zolder, Kruisem, Landen, Lier, Lubbeek, Meise, Merchtem, Ninove, Poperinge, Putte, Retie, Tremelo, Waasmunster, Zonhoven en Zwalm. Sommigen zullen later misschien opnieuw aansluiten, terwijl anderen definitief lijken afgehaakt. Zo lijkt het onwaarschijnlijk dat het stadsbestuur van Ninove deze legislatuur zich nog Faire Gemeente zal noemen. Het aantal gemeenten dat hun titel niet vernieuwt, ligt daarmee aanzienlijk hoger dan bij de vorige editie, toen slechts zes Vlaamse gemeenten ervoor kozen hun engagement niet te herbevestigen.
Volgens De Wolf zie je hier heel duidelijk de impact van de verkiezingen, aangezien de titel in de eerste plaats een beleidsengagement betreft. ‘Criterium 1, een geëngageerd gemeentebestuur, vormt de basis voor het hele engagement,’ benadrukt ze. ‘Een nieuw bestuur moet een resolutie goedkeuren die fair en duurzaam engagement ondersteunt, onder andere via de aankoop van Fair Trade producten en de investering in medewerkers die het lokaal mondiaal beleid verder uitbouwen. In veel gemeenten die nu hun titel teruggeven, blijkt dit een struikelblok, waardoor de titel ondanks vrijwillige inspanningen van burgers niet behouden kan blijven.’
Fair-O-Meter als barometer voor lokaal mondiaal beleid
Het verlies van 18 titeldragende gemeenten, maar ook de scores van de gemeenten die de Fair-O-Meter wél hebben ingevuld, geven de Faire Gemeente coördinatie en de 4 ondersteunende partners cruciale inzichten om de campagne in de toekomst verder vorm te geven. ‘De gemiddelde score is een B. Dit bewijst dat de meeste Faire Gemeenten hun engagement hoog in het vaandel dragen’, stelt De Wolf. ‘En voor zij die lager scoren, bekijken we hoe we ze kunnen ondersteunen om over twee jaar een beter resultaat neer te zetten. Het nieuwe lokale bestuur heeft hier een belangrijke rol te spelen’. De partnerorganisaties geven aan met de feedback op de Fair-O-Meter rekening te houden zodat bij een volgende editie opnieuw een goeie afweging kan worden gemaakt tussen kwaliteitsvolle rapportering en impact.
‘De gemiddelde score op de Fair-O-Meter is een B, de op één na hoogste score. Dit bewijst dat de meeste Faire Gemeenten hun engagement hoog in het vaandel dragen’, stelt Bianca De Wolf, coördinator van de Faire Gemeente campagne.
De 167 Fiere Faire Gemeenten worden feestelijk ingehuldigd in het Vlaams Parlement op 24 april tijdens een Fair Ontbijt. Ben je er graag bij? Neem dan zeker contact op met Bianca of Koen.
Over Faire Gemeenten
Faire Gemeente zet sinds 2004 eerlijke handel op de kaart in de Vlaamse gemeenten. De campagne, getrokken door Fairtrade Belgium, Oxfam België, Rikolto en 11.11.11, draagt bij aan een waardig bestaan voor boeren en producenten wereldwijd, zowel dichtbij als in Afrika, Latijns-Amerika en Azië. We willen dat de voeding op ons bord en de producten die we gebruiken in goede werk- en milieuomstandigheden worden gemaakt. En dat de boeren en producenten daar een eerlijke prijs voor ontvangen. Dit engagement van de gemeente draagt bij aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. Meer info op: www.fairegemeenten.be.
De resultaten van de Fair-O-Meter vind je hier terug (onderaan de pagina) en hier kan je opzoeken per Faire Gemeente. In onderstaande fotogalerij vind je een aantal beelden terug die werden toegestuurd door de 167 fiere Faire Gemeenten.
